Los trobadors an abordat tots los tèmas se podent exprimir e verbalizar dens la poesia. La poesia daus trobadors n’es pas prau verai dau « lirisme », a causa que ne descapèra pas a-de-bon lo còr apuei los sentits dau narrator : au barrei de lòcs comuns e de convencions poeticas, aplica las rèulas d’un còde poetic.
Lo permèir de ‘queths tèmas es, bien solide, l’amor, o pre melhor díser la fin’amor, l’amor cortés, sibant la dishuda hargada per Gaston París au cap dau sègle XIX. S’agís en realitat d’una evocacion de tots los còdes sociaus podent regir las relacions enter òme e hemna, autanlèu coma una relacion sentimentau, o simplament ligada au desir, existís. Aqueth tèma es centrau dens la poesia trobadoresca : los poètas occitans de l’Atge Mejancèir desvolopèren a l’infinit aquera apròcha de l’amor que poiré testimoniar d’un ligame damb la poesia araba. Lo genre màger dens loquau espelís
la fin’amor es ben de verai la cançon, mès pas sulament. De l’amor acabat dens l’alba entà l’amor descridat, pleitejat, esbarrit, fantasmat, ‘maginat, totas las declinasons existissen damb mustras infinitament variadissas.
Aquò’s damb Guilhèm IX d’Aquitània que se desvolopa, dens lo permèir terç dau sègle XII, lo tèma de la dama coma sol podèir e mira de l’aimador, loquau li deu estar astrenhut, a l’espèra de son voler e d’una fidelitat frema. La quita idèia l’amor sigue en quauque sòrta agusat, afustat prau fèit que la dauna se pusqui moishar crudèla, se refusar a son aimador, se retròba dens la tradicion persana, notadament endau jurista e poèta Ibn Daoud (sègle IX). Dens lo maine occitan, ‘quò se hèi l’assag, tant vau dire la mesa a l’espròva per la dauna de la fidelitat amèi dau capborrau amorós dau galistron. Guilhèm IX, mès tanben lo gran joglaire gascon Cercamon, an longament desvolopat aqueth concèpte.
L’amor pòt préner, endaus trobadors, un brulh de fòrmas. Dens l’alba, l’amor es complit, en actes, e ‘quò’s sa quita natura, dangeirosa per coment adultèra, amèi despleitant los vedats societaus, que fòrma l’argument de l’òbra. Los aimadors i son en efèit pintrats – dens l’esquèma lo pus corrent d’aquera traca d’òbras – au bèth barrei de son plaser amorós.
En generau, l’accion se situa au quite jardin dau castèth dau marit gelós de la dauna, loquau marit s’augent absentat, la guèita, s’encarga de gardar son tornar, a òps de n’esmagar los dus aimadors. L’escèna es un tablèu nueitèir, lo tornar de l’auba representant lo tornar daus còdes sociaus, e lavetz la fin de la fin’amor. Los trobadors botan l’amor vertadèir, ressentit mutualament par dus èstres, ensús tots los còdes sociaus, comprés los sagraments de la Gleisa coma lo maridatge, mendre que ‘queth-ací pòt estar forçat, politic, estrategics, alavetz a destria per rapòrt a la cortesia. L’alba presenta lavetz l’amor en actes, e nos dona a veire la fin’amor possant sa logica dinc au cap : ren, en efèit, ne ditz que devi damorar platonica, bien au contre. Lo Castia-Gilós dau Catalan Raimon Vidal de Besalú es una auta mesa en accions de las rèulas de l’amor cortés.
Certanas cançons, coma Can vei la lauzeta mover de Bernat de Ventadorn (de cap a 1125-1195), shens evocar clarament la causa, nos presentan una alegoria dau mecanisme amorós, de son començament ende son cap. Dens la pastorela, aute genre popularizant, l’escèna de seduccion qu’es representada nos dona a veire una representacion dau desir, a còps de la desahamiada de ‘queth-aquí, a còps de la frustracion.
L’amor pòt tanben estar escarnit, criticat, denientat : per dau segur, la lirica trobadoresca se desvolopa sus de las rèulas establidas, se trufar de ce qu’an venerat deven donc un exercici d’estile daus mèi convencionaus, totjamèi dens aqueth contèxte convengut qui encadra e caracteriza la poesia daus trobadors. Esque tocam ací la nocion de contratèxte, mesa en evidéncia notadament dens l’òbra de Guilhèm IX d’Aquitània, es a díser una traca d’antitèsi de la cortesia, d’òbra aplicant deliberadament l’exacte opausat das rèulas de la fin’amor. Aquera dualitat es au còr de l’òbra dau duc d’Aquitània. Pèire Cardenal, originari de Velai (de cap a 1180-1278) deishèt mantas sirventès escarnissent l’amor, entermiei las famusas Ar me puesc ieu lauzar d’Amor e Ben teinh per fol e per muzart.
Mentavem enfin un darnèir aspècte dau tèma : la mesa en situacion dau tesic, mèi de l’acte sexuau, daus còps d’un biais frem crud e realista. Atau, lo joglar coneishut devath lo nom de Montan, qui viscut au sègle XIII, nos deishèt la fòrt explicita pèça Eu venh vas vos, sénher, fauda levada.
Plan que l’amor augi estat un daus subjèits centraus de la lirica trobadoresca, bien d’autas tematicas i apareishen çaquelà.
Dens la sirventès, un daus genres los pus eslevats e los pus emblematics de l’art daus trobadors, la finalitat es de moralizar, d’escarnir, a còps d’atacar. Los subjèits son innombrables, en generau las plagas, mors e vicis de la societat, mès tanben de las atacas ad hominem o contra de las institucions. Coma ne pas pensar a la tarribla e gahadèira Roma trichairitz dau Tolosenc Guilhèm Figueira, escrivuda denvèrs 1230 a la cort de l’emperador Frederic II ? Aquesta diatriba contra una papautat que, non contenta de s’auger mauescadut a repréner Jerusalem pendent la Vau Crotzada, an sacamandejat Besièrs e botat a non-pus lo Lengadòc es una de las òbras las mèi ardorosas de la literatura medievau.
Lo Perigòrd Bertran de Bòrn (devèrs 1140-1215) e Pèire Cardenal furen los dus mèi grans mèstes dau genre. Cardenal es coneishut per sas atacas contra lo clergat de son temps : los Jacobins, los òrdis mendicaires tan son cobeitos, los prèstes ragassós, aganits e mensongèirs... Mès sa vèrba se pòrta tanben de cap a la cort daus Plantagenêt, los Francimands pompaires, contra un dishut Estèva, qu’estut una de sas ciblas privilegiadas, contra los mensongèirs e los faus gentilhòmes perjuris, un avèsque aquesit a la causa dau rei de França, las bordilhas o las gatas, los lenguts que clamonejan, los pècs que paishèran, los faussilhàs, los magistrats amèi los barons corromputs, las pempenas, los panaires, amèi Lo quite Diu (Ben volgra, si far si pogués)… 
Bertran de Bòrn, end’eth, abòrda las medissas tematicas, mès las suas atacas son sobent ad hominem. La noblèssa perigòrda e mèi enlà occitana n’es pas gaire esparnhada (Pois Ventedorns e Comborns ab Segur) pas mèi que lo rei de França o li duc d’Aquitània. Mès a mèi que mèi grandament cantat las vertuts guerrèiras, lo plaser das armas, apuei celebrat l’acte de crotzada, balhant a son òbra una dimension politica particulariament sensibla.
Dens la pèça, a còps atribuida a Jaufre Rudèl (de cap a 1113-1170) Qui non sap esser chantaire, esque son los musicaires gardolèirs qui, manca de cantar, se deven acontentar de laire, de janglar.
Pèire de Vic, alias Lo Monge de Montaudon (de cap 1143-1210), dens una famusa tençon, nos desteca totas las causas dont tròba a díser, l’anujan (Be m’enueja de…), çan qui li permet de se liurar a de las sannosas criticas contra las cotòlas, la gentalha desbocarlada, e autes canules de’queth monde. Balanceja d’alhorns pas briga, a l’escadença d’una tençon, a pujar entau Paradis a òps de blagassar de tot aquò damb Diu Eth-medís (L’autrier fui en Paradis).
La pèça Una ciutats fo, no sai cals, de Pèire Cardenal n’es pas tant atipica per son contengut (una satira de l’umanitat en generau) que per la sua fòrma : una parabòla, que la clau n’es balhada au cap.
Mentavem enfin las agiografias e òbra a caractèr religiós. En dehòra de las albas mariaus, deijà evocadas, dens lasquaus la figura de la Vierja remplaça la de la dauna, e la nueit se gaha un astre espauregent d’escuranha dens laquau s’esbarrís lo pecador, mentavem las pèças exaltant la figura mariau, talament presenta dens la pietat médievau, coma Vera vergena, Maria de Pèire Cardenal, o la Vertadèira Crotz, questa mistica daus crotzats, coma dens Dels quatre caps que a la cros, dau medís autor.
Los trobadors an tanben compausat de las òbras escapant a tota classificacion : celebracion de la tèrra mairau (Ai Lemozis, francha terra cortesa de Bertran de Bòrn), mès tanben lo ren… Farai un vers de dreyt nien de Guilhèm IX se perpausa aicí coma una òbra sau nient, una creacion a gratis, dens laquau cantarolèiras e lòcs comuns ne son pas mes au servici d’una tematica ordinària, mès d’una traca de nonsense dont la trespassa e li fèi avéisher una auta dimension poetica.
Esque fau tanben mentàver entermiei las tematicas lo genre epic, podent botar sus l’empont un hèit istoric e politic, aicí coma la Cançon de la Crosada, òbra de dus autors, lo premèir anonime e emparaire de la crotzada albigesa, lo dusau coneishut e identificat coma estant lo Navarrés Guilhèm de Tudèla, frem a destria de la crotzada. Aquera òbra de 9500 vèrs conta los hèits escaduts entre 1209 e 1218 en Lengadòc, que los barons de França assietgèren e peciquèren. Mentavem tanben lo Seti de Damièta, òbra anonima contant un episòdi de la Vau crotzada.
Lo cas dau planh, auròst sus la mòrt d’un personatge, famús o briga, estut dijara mentavut. Es generalament pretèxte ad un elògi frem codificat dau praube, damb la descripcion de sas vertuts e l’evocacion de la pèrta irreparabla que traina sa mòrt. Daus còps, l’elògi n’aten pas la mòrt dau personatge per estar dishut : pensaràn atau a Ben volgra, si Dieus o volgués, de Pèire Cardenal, en l’aunor dau comte de Tolosa Raimond VII.
